ELEKTRİK-DOĞALGAZ FATURALARINI ÖDÜYORUZ!..
Ah şu 5346 Sayılı Kanun.
Ne işinize yarayacaksa; açık adını da yazıyorum:
YENİLENEBİLİR ENERJİ KAYNAKLARININ ELEKTRİK ENERJİSİ ÜRETİMİ AMAÇLI KULLANIMINA İLİŞKİN KANUN.
Kanunun ekinde bir de fiyat listesi vardır.
Dikkaaaaaaaaaaaat!
O listedeki fiyatlar, dolar üzerinden belirlenmiştir… (1)
Reis, TL’ye güvenmiyor galiba!…
***
Ve:
Orada belirlenmiş fiyatlar, “31.12.2030 yılına kadar geçerlidir.”(2)
8 yıl daha, bir tarafa kıpırdayamayız!
Tükettiğimiz elektriğin parasını dolar üzerinden ödemek zorundayız.
Kanun böyle diyor hemşehrim, kanun.
Şeriatın kestiği parmak acımaz.
Neden?
Çünkü parmağa vaktiyle yeteri kadar narkoz verilmiştir!..
***
Şimdi ellerinizi serbest bırakın ve “rahatta dinleyin”!..
***
Satır aralarında çoktan unuttuğumuz, bomba gibi bazı haberleri hatırlatarak devam edeceğiz.
Başlıyoruz:
Yemenli Husilerin, Birleşik Arap Emirlikleri’ne yönelik hava saldırısının ardından “Brent petrol” fiyatları 87 doların üstüne çıkarak, son 7 yılın zirvesini görmüştü. (3)
Bildiğiniz gibi, elektrik üretiminde kullandığımız “fuel oil”, bir petrol ürünüdür; petrol fiyatlarına bağlı olarak onun da fiyatı artar…
***
Hadi gözünüz aydın!
Petrol, bugün itibariyle 90.67 dolara çıktı. (4)
Hani akaryakıt zamlarından etkilenmeyen bir değerli yurttaşımız vardı ya; siz de o değerli yurttaşımız gibi; “ben her seferinde 20 liralık yakıt alıyorum” diyecekseniz, bu yazıyı okumaya devam etmeyin.
Hemen hemene bütün gazetelerde her gün rast geldiğiniz “brent perol” fiyatları, hava ve su kadar yaşamımız için önemlidir…
Nokta…
***
Merak edenler için söylüyorum:
Brent petrol, Kuzey Denizi’nden çıkarılan kaliteli-tatlı bir petrol türüdür.(5)
***
“Doğalgaz” da “fuel oil” gibi elektrik üretiminde önemli bir girdidir:
Kovid-19 salgını döneminde hızla toparlanan ekonomilerin oluşturduğu yüksek küresel doğal gaz talebine rağmen, yaşanan arz sıkıntıları, piyasalarda rekor seviyelere çıkan doğal gaz fiyatlarının, bu yıl da yüksek seyrini sürdürmesi bekleniyor. (6)
Oldukça uzun olan bu cümle, alıntıdır…
Bir daha okuyun ne demek istendiğini anlayacaksınız…
***
Elektrik kurulu gücünün kaynaklara göre dağılımı şöyledir:
İlk sırada doğalgaz var.
Sonra sırasıyla; HES, ithal ve yerli kömür, rüzgar, fuel oil vb. gibiler geliyor…(7)
Üretimde en büyük pay yüzde 40,4 ile doğal gaz santrallerinindir… (8)
Doğalgaz fiyatları artarsa, elektrik fiyatları ne oluyor?
!..
Bravo!..
***
Peki, elektriği kim/kimler üretiyor?
Devlet üretiyor, onu biliyoruz, başka?
Özel şirketler; çok doğru.
Peki, ilk yedi sıradaki elektrik üreticisi özel şirketlerin adlarını biliyor musunuz?
Ben sayayım o zaman:
Enerjisa, Enka, Eren Holding, Limak, Çelikler Holding, Cengiz Enerji ve Aksa Enerji.
Bunları takip eden 305 özel şirket daha var ve elektrik üretiminde belirleyici bunlardır… (9)
İlk sıralarda Milletin “B”sine koyanları gördünüz; işte onlar elektrik üretim işinde de varlar!..
Çok şükür!..
Yandaş/mandaş demenin sırası değil, ne anlattığımı dikkatlice takip edin lütfen…
***
Şu öğretmenlik hastalığından kurtulamadık gitti.
Aralarda soru sormak şart değil ama, soruyoruz işte:
Buraya kadar anlatılanlardan ne anladınız?
Elektrik üretimde maliyete doğrudan etki eden faktörler dolara bağlıdırlar.
Aferin…
Zaten bu nedenle “devlet garantisi” verilirken, dolar esas alınmaktadır.
Dolar bazında fiyatların artması şartları olmasa dahi, TL’nin dolar karşısındaki değer kaybı nedeniyle de elektrik fiyatları otomatik olarak artacaktır.
Bakan Nebati’ye sorarsanız; elektrik ve doğalgaz fiyatları reel fiyatların altındadır.
Bu ne demek oluyor?
Nebati Bey diyor ki, bizdeki elektrik fiyatları dünyadaki elektrik fiyatlarının altındadır.
Demek bundan dolayı bütün dünya bizi kıskanıyor!..
***
O halde asıl sorgulanması gereken soru, TL’nin yabancı paralar karşısında neden değer kaybettiğidir.
Bu sorunun en doğru yanıtı: Ülkenin yanlış ekonomik politikalar sonucu üretimden uzaklaşıp, tüketim toplumu haline gelmesidir diyebiliriz…
Sorumlusu da bizleriz!..
Ne dediğimi biliyorum elbette.
Az daha ilerleyin, öğereneceksiniz…
***
Gelin TL’nin neden değer kaybettiğini, Dr. Mahfi Eğilmez Hocadan öğrenelim, sonra devam ederiz:
Eğilmez Hoca, bu konuyu iç ve dış nedenler olarak iki başlık altında inceliyor.
Dış nedenlerin başına, yabancı “paraların değer kazanması”nı koyuyor.
İç nedenlerin başına da:
Merkez Bankası’nın, enflasyonun (baz etkisiyle) düşeceğine ilişkin tahminlerine dayalı olarak “faiz indirimleri”ne girişmesini gösteriyor…(10)
Yani:
Merkez Bankası da “faiz sebep, enflasyon neticedir” ünlü teoreminin gereğini yapıyor…
***
Demek ki, özetle şunu söyleyebiliriz:
Merkez Bankasının hatalı ekonomi politikaları nedeniyle, elektrik fiyatları bugünkü halini almıştır.(11)
Peki, Merkez Bankasının faiz politikalarını kim belirliyor?
Parmakları görelim!
!…
O halde ben cevap veriyorum:
Sayın Reis…
Doğru bildim mi?..
!..
***
Bir görüşe göre:
Reis, hatalı faiz politikası uygulamaz!
Bir an için “hata” yaptığını düşünelim, yaptığı hatayı düzeltebilir mi?
!..
Bu soruya da ben cevap veriyorum:
Düzeltemez…
Zira Reis’in hatası -inadı da diyenler var- yüzünden ortaya çıkan faturayı, 84 milyon halk birlikte ödemek zorundayız…
Elektrik bu dile kolay.
Üreteni var, ileteni var, perakendecisi var, dağıtanı var; var da var…
Mübarek sebze gibi.
Tarladan vatandaşa gelene kadar fiyatı katlanıyor da katlanıyor...
***
Reis’in diyorum, Reis’in hatalı kararlarının bedelini biz ödeyeceğiz!
Duymadınız mı?!
!..
O halde önce nedenini açıklayayım:
Çünkü Reis’in “Ben bir tıp mensubu değilim. Benim alanım ekonomi” (12) sözlerine inandık ve ona yetki üzerine yetkiyi biz verdik…
Onu tek adam haline getirerek başına bu belâları biz sardık.
Ve:
Bugünlere öyle geldik…
O bakımdan ortaya çıkan faturayı da birlikte ödememiz gerekiyor…
Anladın!..
***
Tenefüs dönüşü bekliyorum, dersi kırmayın.
Tam da iktidarı esaslı noktalardan eleştirmeye hazırlanıyorum, bu defa elinde mumla Kemal Kılıçdaroğlu’nu sahneye sürüyorlar.
“Dış güçler” kim olacak.
Muhterem öyle sözler ediyor ki; öyle eylemler öneriyor ki, iktidarın icraatları gündemin en alt sıralarına düşürmeyi başarıyor.
Onu bu yönüyle tebrik ediyorum.
Onun bu becerisinden sonra, bu defa da:
Kemal Kılıçdaroğlu ile “CeHaPe zihniyeti” eleştirilmeye başlanıyor.
Osman Kavala ile Selahattin Demirtaş’ın tutukluluğu, “Demokrasiyi Diyarbakır’dan geçirme” ve “helalleşme” saçmalıklarının ne sırasıdır, ne de yeri.
Gel de anlat anlatabilirsen….
Takılı pilak gibi..
***
Ortaya çıkan bu kadar bir ağır tablo karşısında, ana muhalefetin lideri pek Sayın Kemal Kılıçdaroğlu ne diyor, onu da görelim:
“Elektrik faturamı ödemeyeceğim.” (13)
Kendi bileceği iştir tabii ki, ödemez ödemez.
Muhalefet lideri olarak vadandaşı özendirdiği bu eylem, kesinlikle fiyaskoyla sonuçlanacaktır.
Çünkü sonuçta, elektrik şirketlerine milyonlarca lira kazandıracak nitelikte ucu açık bir eylemdir.
Yoksa Bay Kemal da onların adamı mı nedir!
Bu nedenle Bay Kemal’in önerdiği eyleme ben katılmayacağım…
***
Gerekçemi de açıklıyorum:
Elektrik faturamızı ödemezsek, ilgili dağıtım şirketi 5 gün sonra elektriklerimizi kesmeye gelecektir.
Ardından buzdolabımızdaki yiyecekler bozulacak.
Evdeki elektrikli aletlerin hiçbiri çalışmayacaktır.
Telefonlarımızı bile şarj edemeyerek, dünya ile irtibatımız kopacaktır…
Sonra?
Ucu açık ya!…
***
Böyle bir eyleme Kılıçdaroğlu uzun süre devam edebilir belki.
Onun milletvekili aylığı sadece 46 bin TL’dir.
Evde güneş enerji sistemini de rahatlıkla kurup enerjisini kendisi üretebilir…
O işini bilir…
Bizim için durum pek parlak değildir…
***
Piyasaya sordum, öğrendim:
Güneş enerjisinden evin elektrik ihtiyacını karşılamanın maliyeti 120 bin TL civarındadır.
O kadar para bizde yok…
Son iki ayda elimizde avucumuzda ne varsa uçup gitti zaten.
Nebati de bildiği için yastık altındaki “altınları getirin” diyor!
Dün gece bütün yastıkları söküp baktım, bir şey yok!..
***
Hal böyle olunca, vatandaş bu “mum ışığında oturma” eylemine ne kadar devam edebilir bilmiyorum.
Bir gün, bilemedin iki gün…
Üçüncü gün; “canın Cehenneme Bay Kemal” diyerek, havlu atacaklarına kalıbımı basarım…
Ben bu eylemde yokum, demiştim değil mi?..
Ben yokum!..
***
Akılsızlığın gereği yok:
Elektrik faturalarını ödememe eylemi ile elektrik üreten ve dağıtan özel şirketleri fiyatları düşürmeye mecbur edemeyiz.
Onlar, ürettikleri elektriğin bedelini “devlet garantisi” nedeniyle “söke söke” alırlar.
“Söke söke” alınan o paraları da yine bizler Devlete, “tıpış tıpış” ödemek zorunda kalırız…
Bu da “ikinci tıpış tıpış vakası” olarak siyasi tarihe geçer…
“Başka alternatifimiz mi var”; “şimdi zamanı mıdır”; “aman bölünmeyelim” diyerek, yine Bay Kemal’i, CHP’nin başında tutmaya devam da ederiz!..
Burası “kader” gibi bir şeydir…
Gerçi, biz de hak ettik bu muameleyi, hem de fazlası ile…
***
İş o kadarla kalsa, öpüp anlımıza koyacağız:
Sayın Reisimiz, bu defa ya doğrudan vergi salarak ya da dolaylı vergilerle özel şirketlere ödediği paraları bizden tahsil edecektir…
En ufak kuşkunuz olmasın.
Yastık altında kefen parası kalana kadar “tahsilata” devam…
Sakın ha sakın:
“Hani üretilen elektrik ihraç edilmişti, bu da ne parasıdır böyle” şeklinde sorular sormayın!
İhracat ayrı iştir, bu ayrı iş, işleri birbirine karıştırmayın!
Velhasıl, paraları tıpış tıpış ödeyeceğiz…
“Devlet garantisi” meselesini neden en başa yazdık?
Kopukluk olmasın diye…
Aferin…
***
Özel şirketlerin ürettiği, fakat boykot nedeniyle kullanılmayan enerjiyi dış ülkelere ihraç edecekler tabii ki.
Kuşkunuz mu vardı?
Toprağa akıtacak değiller herhalde.
Eğer elektrik fiyatlarındaki artışları CHP zihniyetine de bağlamazsalar hakkım kalır…
Hadi bakalım; pamuk eller cebinizde iken 250 TL de hafızlarımız için ödeyin.
Çok makbule geçecek, çok sevap kazanacaksınız çoook.
Kalem-kağıt, kayıt cihazı vs. yok ya; o bakımdan “hafızlık” işi çok önemlidir çoook!
Üç aylara girdik, haberiniz olmadı mı yoksa?..
Hadi ama…
***
Bitiriyoruz:
Fatura ödememe eylemi ha!
Böyle bir eyleme; iyi düşünülmüş, sonuçları tartışılmış, oldukça akıllıca seçilmiş bir eylemdir denebilir mi?
!…
Bence de…
Neden sustunuz ağalar?
Yoksa, halâ konuşmanın zamanı gelmedi mi?..
Av. Cemil Can
DİPNOTLAR:
(1) https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.5346.pdf
(2) https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2020/09/20200918-8.pdfx
(3) https://www.sozcu.com.tr/2022/ekonomi/petrol-fiyatlari-7-yilin-zirvesinde-6895081/
(4) https://www.trthaber.com/haber/ekonomi/brent-petrolun-fiyati-9067-dolar-653904.html
(5) “Brent Petrol, Dünya petrol piyasasına yön veren petroldür. Londra Brent ya da Brent Blend olarak da bilinir. Çıkaran şirket Shell tarafından “Brent Goose” ismi verilmiş olup, içeriğinde %0,37 oranında sülfür bulunur ve bu da Brent Petrol’ün işlenmesi daha kolay olan “tatlı petrol” sınıfında yer almasını sağlar.
Kıstas kabul edilen ham petrol türleri, WTI (Western Texas Intermediate), Brent ve Umman olup, WTI petrolü NYMEX, Brent petrolü ICE, Umman petrolü ise DME üzerinde işlem görmektedir. WTI Orta Amerika’dan, Brent petrolü Kuzey Denizi‘nden, Umman petrolü ise Orta Doğu‘dan çıkarılan petrollere verilen isimdir. Asya’da LNG fiyatı 1,8 dolardan 40 dolara yükseldi
Asya’da sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG) gösterge fiyatı Japan/Korea Marker (JKM), salgın nedeniyle talebin düştüğü ve arzın arttığı 2020’nin ilk yarısında milyon BTU (İngiliz ısı birimi) başına 1,8 dolara kadar gerilemişti.
Bu yıl içinde milyon BTU başına 22 dolara kadar gerileyen JKM, Avrupa’da LNG’ye olan talebin artmasıyla mart vadeli kontratlarda milyon BTU başına 25 dolara kadar yükseldi.
Eylül 2020’de TTF’de megavatsaat başına 12 avro olan doğal gaz fiyatı, Aralık 2021’de 188 avroya yükselerek tüm zamanların rekorunu kırdı. Bu dönemde Avrupa’da aylık vadeli kontratlarda doğal gaz fiyatı yaklaşık yüzde 1466’nın üzerinde artış gösterdi.
10 Şubat 2022 itibarıyla söz konusu doğal gaz fiyatı daha ılıman hava tahminleri ve Rusya’dan gaz arzındaki aksama endişelerinin azalmasına rağmen beklenenin altında bir gerilemeyle TTF’de megavatsaat başına 76 avroya indi. ” https://tr.wikipedia.org/wiki/Brent_petrol
(7) https://www.emo.org.tr/ekler/095e69ae7d0338f_ek.pdf?tipi=41&turu=X&sube=0
(8) https://www.enerjiatlasi.com/elektrik-uretimi/
(9) https://www.enerjiatlasi.com/firma/
(11) 31.12.2021 tarihli 31706 Sayılı Resmi Gazete yayınlandıktan sonra 7 adet de mükerrer sayılı gazete yayınlanmıştır. Bunların 6 numaralı olanında kurul kararları vardır. 10706 karar numaralı olan EÜAŞ tarafından uygulanacak “aktif elektrik enerji toptan tarifesi” hakkındadır. 10707 karar numaralı olan 5 kWh tüketim miktarına kadar olan tüketimlere “düşük kademeli tarife” limiti aşanlara “yüksek kademeli tarife” uygulanmasına karar verilmiştir.10708 karar numaralı olan kararda ise 20.01.2018 tarihli ve 30307 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Son Kaynak Tedarik Tarifesinin Düzenlenmesi Hakkında Tebliğ kapsamında tanımlanan düşük tüketimli tüketicilere 01.01.2022 tarihinden itibaren uygulanmak üzere Ek-1 ve Ek-2’de yer alan tarife tablolarının onaylanmasına karar verilmiştir.
Söz konusu tarifeleri takip eden bağlantıdan inceleyebilirsiniz. https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2021/12/20211231M6-6.pdf
https://tr.wikipedia.org/wiki/Brent_petrol
(7) https://www.emo.org.tr/ekler/095e69ae7d0338f_ek.pdf?tipi=41&turu=X&sube=0
(8) https://www.enerjiatlasi.com/elektrik-uretimi/
(9) https://www.enerjiatlasi.com/firma/
(11) 31.12.2021 tarihli 31706 Sayılı Resmi Gazete yayınlandıktan sonra 7 adet de mükerrer sayılı gazete yayınlanmıştır. Bunların 6 numaralı olanında kurul kararları vardır. 10706 karar numaralı olan EÜAŞ tarafından uygulanacak “aktif elektrik enerji toptan tarifesi” hakkındadır. 10707 karar numaralı olan 5 kWh tüketim miktarına kadar olan tüketimlere “düşük kademeli tarife” limiti aşanlara “yüksek kademeli tarife” uygulanmasına karar verilmiştir.10708 karar numaralı olan kararda ise 20.01.2018 tarihli ve 30307 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Son Kaynak Tedarik Tarifesinin Düzenlenmesi Hakkında Tebliğ kapsamında tanımlanan düşük tüketimli tüketicilere 01.01.2022 tarihinden itibaren uygulanmak üzere Ek-1 ve Ek-2’de yer alan tarife tablolarının onaylanmasına karar verilmiştir.
Söz konusu tarifeleri takip eden bağlantıdan inceleyebilirsiniz.
https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2021/12/20211231M6-6.pdf
Bunları da beğenebilirsiniz
“AĞZI OLAN KONUŞUYOR”!..
“ÇOKLU BARO SİSTEMİ”NİN SORUMLULARI!..
